ریزش موی زنان در طب سنتی و طب نوین تعاریف و راههای مختلفی برای درمان دارد،

البته بصورت کلی عوامل اصلی ریزش مو در زنان و مردان تقریبا یکسان است اما ریزش موی زنان

بدلیل عواملی که مربوط به ساختار متفاوت بدن آنها در مقایسه با بدن مردان هست

مانند ریزش مو در اثر کم خونی، ریزش مو در اثر زایمان، ریزش مو در دوره پریود،

بیماری های تیروئید، کمبود آهن، تب بالا، جراحی یا بیهوشی عمومی، رژیم های شدید،

همچنین ناهنجاری های درماتولوژیک خاص جمجمه می تواند به صورت موقتی یا دائم باعث ریزش مو یا طاسی بشوند،

مانند لوپوس، پلانوپیلاریس لیشن و آلوپسی آره آتا.

در این مقاله سعی خواهیم کرد این موارد را بررسی کنیم.

بدن انسان برای حفظ سلامت موها و رویش موهای جدید نیازمند مقادیری از ویتامین ها،

مواد معدنی، پروتئین و سایر مواد مغذی است و عدم توازن میزان این مواد در بدن منجر به افزایش ریزش مو

و کاهش رویش موهای جدید می گردد. معمولاً کم شدن موی سر هنگامی است که ریزش مو بیشتر از رویش مو باشد.

کم مو شدن وقتی قابل توجه است که حدود ۴۰% از چگالی موی سر از دست رود.

وراثت در ریزش موی زنان

شاید اصلی ترین عامل تاثیر گذار در ریزش موی زنانه را بتوان عوامل ژنتیکی وارثی در نظر گرفت.

در این مدل ریزش مو، ابتدا خط رویش موها کم می شود، سپس موهای ظریف و نازک در سرتاسر سطح سر به چشم می خورند

و سرعت ریزش موها بیشتر می شود و حجم موها بسیار کم می شود.

این نوع ریزش مو در سنین مختلفی می تواند دیده شود اما در زنان یائسه بیشتر شایع است.

نقش مشکلات هورمونی در ریزش موی خانم ها

مشکلات هورمونی یا زیاد بودن هورمون تستوسترون (هورمون مردانه)

تستوسترون یک هورمون مردانه است که به مقدار کمی در بدن خانم ها ترشح می شود

و برای بقا و سلامت الزامی است اما زمانی که این هورمون از حد طبیعی بیشتر ترشح شود

موجب عوارضی از قبیل ریزش مو و رویش موهای زائد در صورت، دست، پاها و سایر نقاط بدن می گردد.

دیگر علایم عدم توازن هورمون تستوسترون در خانم ها عبارتند از خشکی واژن، ارگاسم دیر هنگام و قاعدگی های نامنظم

ازدیاد هورمون کورتیزول در ریزش مو

کورتیزول با نام هورمون استرس شناخته می شود،

ازدیاد آن از دیگر دلایل شایع ریزش موی زنان می باشد،

خانم هایی که میزان هورمون کورتیزول در بدنشان بالا است

اغلب از نظر شخصیتی افراد مضطرب، عصبی و گاها پرخاشگری می باشند

کم کاری تیروئید

کم کاری غده تیروئید هم در مردان و هم در زنان سبب ریزش مو می گردد.

این بیماری در زنان شایع تر از مردان است و طبق برخی از آمار زنان ۳ برابر بیشتر از مردان مبتلا به آن می شوند.

هورمون های تیروئید نقش بسزایی در سلامت پوست و موها ایفا می کنند،

ریزش مو، شکنندگی ناخن ها، خشکی پوست، یبوست،

ازدیاد وزن، خستگی مفرط و مشکلات گوارش از علایم کم کاری غده تیروئید می باشند.

استرس

در بسیاری مواقع استرس و فشارهای منفی در زندگی علت ریزش موی سر شناخته می‌شود.

پس قبل از هر کاری برای جلوگیری از ریزش مو، آرامش را به خود وزندگی‌تان بازگردانید.

گاهی علت ریزش مو در زنان تغییرات هورمونی مانند بارداری و یائسگی است که این مسئله باید توسط پزشک بررسی شود.

سندرم قبل از قاعدگی (PMS)

برخی از خانم ها از چند روز قبل از قاعدگی تا چند روز بعد از آن به دلیل تغییرات شدید

در میزان و توازن هورمون ها بویژه هورمون استروژن تغییرات جسمانی و روانی متعددی از قبیل

افسردگی، تحریک پذیری، احساس غم، گرفتگی عضلات، درد در ناحیه شکم، حساس شدن بیش از حد پستان ها و غیره

را تجربه می کنند که به آن سندرم قبل از قاعدگی گویند.

ریزش مو بعد از زایمان

علت ریزش موی زنان در این دوران به واسطه تغییرات هورمونی در بدن خانم ها

و زمان شروع آن معمولا ۲ هفته بعد از زایمان می باشد

و اوج ریزش در ماه دوم و سوم است که معمولا تا پایان ۶ ماه ادامه می یابد.

و پس از وضع حمل، رشد مو به حالت اولیه بازمی‌گردد.

تقریبا ۴۰ درصد زنان باردار از نازک شدن و ریزش موهای خود در طول این دوران شکایت می‌کنند

و این وضعیت دو تا سه ماه پس از وضع حمل هم ادامه پیدا می‌کند. هرچند به گفته پزشکان این شرایط موقتی است.

در ادامه ریزش موی زنان در دوران بارداری را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

نقش داروها در ریزش موی زنان

خیلی از خانم ها داروهایی مصرف می کنند که ریزش مو از عوارض جانبی آن ها می باشد

و در بسیاری از موارد خودشان هم از این مسئله بی اطلاع می باشند.

برخی از داروهایی که سبب ریزش موی زنان می شوند عبارتند از:

لووتیروکسین(داروی تیروئید)

متفورمین(داروی دیابت)

قرص های ضد بارداری از قبیل ال دی

داروهای شیمیایی که از ویتامین تهیه می شوند و برای درمان آکنه می باشند مانند راکوتان

داروهای کاهنده کلسترول مانند کلوفیبرات جم فیبروزیل

اغلب داروهای کاهنده فشار خون

آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد قارچ

داروهای ضد افسردگی از قبیل پروزاک

پاکسیل(پاروکستین)، کلومیپرامین و ایمی پرامین

شامپوهای نامناسب
باید در انتخاب شامپو دقت عمل لازم را داشته باشید چرا که اگر دانش لازم برای ترکیباب آنها بکار گرفته نشود

میتواند به موها آسیب های جدی وارد سازد.

کم خونی و ریزش مو

کم خونی باعث می شود خون که حاوی اکسیژن و مواد مغذی است

به میزان کافی به ریشه موها نرسیده و موجب تضعیف و ریزش موها گردد.

خانم ها باید توجه کنند کم خونی صرفا به دلیل فقر آهن نمی باشد

دلایل مهم دیگری از قبیل کمبود پروتئین، اسید فولیک،ویتامین B12 و B6 نیز در آن نقش دارند

و نباید بدون بررسی و نظر پزشک از قرص های آهن استفاده نمود.

تالاسمی مینور در ریزش موی زنان

در بسیاری از موارد نیز علت کم خونی بیماری تالاسمی مینور است،

در این بیماری به طور ژنتیکی بدن نمی تواند به طور صحیح از آهن استفاده و خون سازی کند

و اکثر مبتلایان به آن دچار ازدیاد آهن نیز می باشند

و حتی باید مصرف منابع غذایی حاوی آهن مانند گوشت قرمز و تخم مرغ را محدود کنند.

کمبود ویتامین ها و املاح معدنی

کمبود روی، منیزیم، کلسیم، ید و ویتامین های D و E

نکته مهم این است که ابتدا باید از طریق آزمایشات میزان ویتامین ها و مواد معدنی

در بدن اندازه گیری شود تا نوع، دوز و مدت زمان مصرف مکمل های غذایی توسط پزشک مشخص گردد

و نباید بدون بررسی از مکمل های غذایی استفاده نمود.

در بسیاری از موارد ازدیاد برخی از مواد معدنی مانند آهن و مس خود عامل ریزش موها می باشد.

دلیل ریزش موی زنان در دوران حاملگی چیست؟

ریزش مو در دوران حاملگی به دلیل تغییرات هورمون بدن زن است.

در دوران بارداری موهای نازک و شکننده می شوند و به همین دلیل باید ویتامین هایی برای جلوگیری از ریزش مصرف شود.

البته هورمون هایی که باعث ریزش مو می شوند بعد از ۲ یا ۳ ماه از زایمان به وضعیت اولیه قبل از حاملگی بر میگردند.

به غیر از مشکلات هورمونی، طبیعی است که زنان به دلیل فقدان ویتامین در بدن شان دچار ریزش مو بشوند.

دلیل دیگر اینست که در این دوران بدن مقدار زیادی مواد معدنی و ویتامین مورد نیاز دارد

که شما باید بوسیله خوردن میوه و سبزیجات آن ها را تامین کنید.

در دوران بارداری، ریزش مو عامل شایعی نمی باشد، حتی در بعضی موارد تغییرات هورمونی در دوره بارداری

ممکن است که منجر به پرمویی در خانم‌های باردار شود و این حالت را در آنها بوجود آورد.

اما در عین حال ممکن است برخی مادران باردار در طول دوره بارداری آن را تجربه کنند.

ریزش مو پس از زایمان

پس از دوران بارداری نیز ریزش مو وجود دارد، پس از دوره زایمان و شیردهی، موها مجدد به فرم طبیعی خود بازمی‌گردد.

زمانی که مادر دارای بیماری زمینه‌ای از جمله سوءتغذیه و اختلالات تغذیه‌ای باشد

این پرمویی و ریزش شدید موها ممکن است، ماندگار شود.

بانوانی که قبل از بارداری رژیم غذایی مناسب داشته باشند،

مشکلات و بیماری‌های پوست و مو نداشته و در طی بارداری هم همه چیز خوب و طبق روال طبیعی پیش می‌رود.

بانوانی که برنامه‌ریزی برای آینده جهت باردار شدن دارند از یک یا دو ماه قبل

و به خصوص در ۳ یا ۴ ماه اول بارداری که هر لحظه سلول‌های جنینی در حال تکامل،

اضافه شدن و شکل گرفتن است از هر گونه مواد شیمیایی دوری کنند.

مهم‌ترین علت ریزش‌ مو در دوران نقاهت بعد از زایمان، شروع شیردهی و بازگشت هورمون‌های بدن به حالت قبل از بارداری است.

چرا نباید با موی خیس خوابید؟

شکستگی مو

مو زمانی که مرطوب است، بسیار شکننده خواهد بود.

در این حالت، مو نفوذپذیر بوده و می‌تواند تا ۴۵ درصد وزن خود را، آب جذب کند.

زمانی که خواب هستید، حرکت سر شما باعث کشیده شدن مو به اطراف شده و این امر احتمال شکستگی مو را افزایش می‌دهد.

این حالت بر روی تمام بافت مو‌های شما تاثیر گذاشته و رشد مو‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.

گره خوردن مو‌

مو‌ها زمانی که مرطوب باشند، بیشتر در هم تنیده خواهند شد.

این حالت می‌تواند در صبح باعث دردسر فرد شود. همچنین گوریدگی منجر به شکستگی موهای شما می‌شود.

بسیاری از زنان بعد از حمام مو‌های خود را شانه نمی‌کنند، زیرا گفته شده است که این کار به ساقه مو آسیب وارد خواهد کرد.

اما راه حل‌های ساده‌ای وجود دارد:

استفاده از شانه‌های دندانه پهن، استفاده از برس‌های نرم یا حتی استفاده از انگشتان برای شانه کردن مو‌های خود.

شوره سر

شوره سر می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله خشکی پوست سر، اگزما،

پسوریازیس یا قارچ ایجاد شود که خوابیدن با مو‌های خیس، آن را بدتر خواهد کرد.

قارچ در جا‌های گرم، تاریک و مرطوب رشد می‌کند.

اگر با مو‌های خیس بخوابید، شرایط را برای رشد قارچ‌ فراهم خواهید کرد.

علاوه بر این اگر پوست شما مرطوب باقی بماند، می‌تواند خارش و لک ناشی از اگزما و پسوریازیس را بدتر کند.

عفونت قارچی پوست

یکی دیگر از عوارض خوابیدن با موی خیس، ابتلا به عفونت قارچی است.

عفونت قارچی پوست، نوعی عفونت مسری بوده که باعث خارش وحشتناک شده و می‌تواند منجر به ریزش مو شود.

زمانی که مو‌های خیس خود را بر روی بالش قرار می‌دهید، بالش گرم و مرطوب می‌شود.

ترکیب موی مرطوب و بالش مرطوب باعث رشد قارچ می‌شود.

سردرد

اگر باکتری‌ها بر روی پوست سر شما رشد کنند، بدن به طور طبیعی، جریان خون را به پوست افزایش خواهد داد تا عفونت را از بین ببرد.

افزایش فشار می‌تواند منجر به سردرد شود، حتی در صورتی که در جریان باد کولر قرار داشته باشید باعث سردرد ناشی از سرما خوردگی شود.

دوش گرفتن و شستشوی مو قبل از ورود به استخر می‌تواند از آسیب دیدن موها توسط کلر بکاهد.

اگر موهایتان را پیش از ورود به استخر بشویید موهایتان از آب اشباع می‌شوند و کلر را جذب نمی‌کنند و میزان آسیب موها بسیار کم می‌شود.

برای شستشوی موهایتان از شامپوهایی استفاده کنید که pH متعادلی داشته باشند.

راههای درمان ریزش مو در طب سنتی

در طب مدرن تعداد داروهای موضعی که می‌توانند به رشد مو کمک کند یا جلوی ریزش آن را بگیرند، بسیار کم است.

اما در طب سنتی درمان‌های نسبتا مناسبی هم برای پیشگیری از ریزش مو و هم افزایش روند رویش مو وجود دارد.

البته این درمان‌ها زمان‌بر هستند و این اتفاق فقط در طب سنتی ایرانی نمی‌افتد

و در تمام ‌مکاتب علمی ‌پوست، ریزش مو با دشواری درمان می‌شود و باید این مساله را درنظرگرفت.

در طب سنتی درمان‌ ریزش مو به ۲ گروه تقسیم می‌شود؛

درمان‌های موضعی و درمان‌های خوراکی. آنچه امروزه بیشتر به کار می‌رود، درمان‌های موضعی است.

از نظر طب سنتی، روند تولید مو به مسایل درونی بستگی دارد و لازم است فرد،

مزاج معتدل و سالمی‌ داشته باشد تا رویش مویش سالم و درست انجام شود.

در کسانی که به دلایل مختلف دچار اختلال مزاج هستند، ریزش مو دیده می‌شود.

برای این گروه درمان‌های موضعی کافی نیست و لازم است با درمان‌های خوراکی، ابتدا مزاج اصلاح شود.

برخی از گیاهان مفید در رفع ریزش موی زنان

مصرف جوانه گندم، سبوس برنج و نخودفرنگی نیز در تقویت مو موثر است

و همچنین گفته می‌شود که یکی از علل ریزش مو علاوه بر کمبود ویتامینB، کمبود گوگرد در بدن است.

این ماده معدنی در پیاز نرگس، پیاز عنصل و همچنین در انواع سبزی‌ها مثل تره، سیر و موسیر به وفور یافت می‌شود.

برای پیشگیری از ریزش مو اصطلاحا از مواد قابض استفاده می‌شود

و حنا، مورد و سدر در اصطلاح عام ریشه را سفت می‌کنند.

نکته جالب اینکه هر ۳ گیاه آثار ضدقارچ، ضدباکتری و ضدالتهابی هم دارند.

هلیله سیاه، گیاهی است معروف به اکسیر طول عمر که بومی کشور هند است

و برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله ریزش مو استفاده می‌شود.

این گیاه مانع از سفید شدن موها هم می‌شود.

می‌توانید یک دانه هلیله کابلی را زیر زبان گذاشته و مانند آب نبات آن را استفاده کنید.

روغن هلیله را هم می‌توان روی موها مالید و بعد استحمام کرد.

اگر دلیل ریزش مو و ریزش موی زنان ریشه روانی و عصبی دارد مصرف گل‌گاوزبان، جوشانده به لیمو و شربت بادام توصیه می‌شود.

عامل ارثی نیز باعث ریزش مو می‌شود.

دلیل بعدی ریزش مو می‌تواند خوردن غذاهای مانده و فاسد باشد.

تشخیص و درمان:
توصیه می شود از خود درمانی و مصرف بدون بررسی محصولات ضد ریزش مو خودداری کرده

و بی جهت وقت و هزینه خود را هدر ندهید به پزشک متخصص مراجعه نمایید

تا ابتدا از طریق آزمایشات مربوطه علل ریزش مو مشخص و سپس درمان مناسب تجویز گردد.