اختلال شخصیت وابسته چیست و چگونه درمان می شود؟
افراد در اختلال شخصیت وابسته هم برای تصمیم گیریهای عادی و هم برای تصمیمات مهم زندگیشان به دیگران متکی هستند. این افراد یک ترس غیر منطقی از ترک شدن و تنها گذاشته شدن دارند. همه انسانها در تمام طول زندگی شان، نوعی وابستگی متقابل و منطقی با اطرافیان خود دارند. در اختلال شخصیت وابسته، وابستگی معمولاً یکطرفه است و فرد دچار این اختلال فقط میخواهد نیازهای عاطفی و جسمیاش را بهوسیله دیگران برطرف کند و اگر به خواستههایش پاسخ داده نشود، احساس اضطراب و ناامنی میکند و اعتماد به نفسش را از دست می دهد.
اختلال شخصیت وابسته
انواع اختلال شخصیت وابسته
انواع اختلال شخصیت وابسته عبارتند از:
شخصيت وابسته مضطرب
شخصيت وابسته مطيع
شخصيت وابسته نابالغ
شخصيت وابسته غيرموثر
شخصيت وابسته ايثارگر
1. اختلال شخصیت وابسته مضطرب
اين افراد غالبا مخلوطی از خصوصیات شخصیت وابسته و شخصیت اجتنابی هستند؛ تمایلی به خودمختاری، استقلال وخودکفايتى ندارند؛ آنها همیشه از اينکه طرد بشوند مى ترسند و هنگام تنهايى دچار اضطراب جدایی می شوند و حتما بايد ديگران این اطمینان را به آنها بدهند که تا هميشه کنارشان مىمانند؛ در غير اين صورت به شدت مضطرب مى شوند. اضطراب شخصیتهای وابسته گاه به خشم تبدیل می شود اما اغلب خشم خود را از ترس از دست دادن دیگران بروز نمیدهند. چنین افرادی همواره احساس ترس و خشم دارند و مدام منتظر اتفاقات بد و ناگوارند و اکثر مواقع به سادگی بى قرار و آشفته مى شوند.
2. شخصیتهای وابسته مطیع
اين افراد از طرد شدن میترسند واغلب به اين خاطر با ديگران صميمى نمىشوند. در روابط خود بسیار فروتن و متواضع هستند. از هرگونه تعارض و درگیری دورى مى کنند و هرگز احساس ارزشمندی ندارند. گاه برای جلب حمایت دیگران و دوری از سرزنش شدن، طرد شدن و انتقاد شنیدن از جانب اطرافيان، وانمود می کنند که بیمار هستند و یا حال روحی خوبی ندارند. اين افراد تايید طلبند و در واقع از درون مورد پذیرش خود نیستند. تنها زمانى که ديگران آنها را تأیید می کنند احساس رضایت دارند. شديدا فداکار، مطيع و از خودگذشتهاند و اغلب در برابر مشکلات احساس ناتوانى مى کنند.
3. شخصیتهای وابسته نابالغ
همانطور که از اسمش پيدا است این دسته از شخصیتهای وابسته دیدگاهی کودکانه دارند. بعضی از آنها انرژى زيادى براى سازگارى با اطرافیان صرف مى کنند و بعضى دیگر بالعکس، حتى هیچ آرزویی و هدفى را مدنظر ندارند و در هيچ زمينهاى به موفقيت دست پيدا نمى کنند. در واقع بزرگسالانی که فعالیتهای کودکانه دارند، با افراد کم سن و سال بیشتر معاشرت می کنند، از مسئولیتها گریزان و شانه خالى مى کنند، معمولا در این دسته جای می گیرند.
4. شخصیتهای وابسته غیر مؤثر
شخصیتهای وابسته غیر مؤثر در کنار وابستگی از خود تمایلات اسکیزوئیدی(دوری گزینی) نشان مىدهند. سریع خسته میشوند و انرژيشان به شدت اندک است؛ اغلب ساکت و در خود فرو رفته اند و انگیزه کمی دارند، این افراد مسئولیتهایشان را بىاهميت مى دانند و خود را ناديده مى گيرند. درکل عقاید منفی مخربى دارند و اکثر اتفاقات زندگی شان را به شانس و تقدیر نسبت می دهند و به همين خاطر زندگى يک نواختى هم دارند.
5. شخصیتهای وابسته ایثارگر
برخى از اين افراد ویژگیهای خودآزارگری هم دارند و شدت وابستگی آنها بیشتر از وابستههای مطیع است. در واقع به برقراری روابط با دیگران خيلى بيشتر اهميت می دهند. حتى ممکن است، به اين خاطر که به شدت مطیع دیگران می شوند و ارزشهای خود را زير پا می گذارند و به ارزشهای طرف مقابلشان بها مىدهند، هویت خود را از دست بدهند. تنها رضايت ديگران برای افراد وابسته مهم است و به خاطر جلب رضایت دیگران موجب آزار خودشان می شوند اما نمی توانند از این تایید طلبی دست بردارند.